Bệnh Chikungunya – một loại bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Chikungunya gây ra và lây lan qua muỗi vằn Aedes aegypti, Aedes albopictus – đang bùng phát mạnh trên toàn cầu, bao gồm cả những khu vực từng hiếm ghi nhận như châu Âu. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), từ đầu năm 2025, dịch đã xuất hiện tại hơn 110 quốc gia và vùng lãnh thổ, trở thành mối lo ngại đối với nhiều quốc gia nhiệt đới và cận nhiệt đới.

 Mặc dù TP.HCM hiện chưa phát hiện ca mắc Chikungunya mới, Sở Y tế TP.HCM cảnh báo nguy cơ bệnh tái xuất hiện là hiện hữu, dựa trên dữ liệu nghiên cứu trong và ngoài nước cho thấy Chikungunya từng lưu hành tại Việt Nam. Kết quả giám sát dịch tễ học giai đoạn 2010-2014 của OUCRU phối hợp Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM ghi nhận 4 ca mắc trong hơn 8.100 trẻ sốt cấp tính tại 7 bệnh viện phía Nam, trong khi khảo sát huyết thanh năm 2015 phát hiện tỷ lệ nhiễm virus tại TP.HCM và An Giang khoảng 10%, Đắk Lắk 7,97% và Huế 3,72%. Giai đoạn 2017-2019, nghiên cứu trên 31 tỉnh thành tiếp tục cho thấy 46,4% mẫu huyết thanh có kháng thể và 27,7% mẫu dương tính PCR, phản ánh mức độ lưu hành đáng kể. 

Bệnh thường khởi phát sau 3-7 ngày ủ bệnh, với triệu chứng sốt cao đột ngột, đau khớp dữ dội, phát ban, đau cơ, nhức đầu và mệt mỏi; phần lớn tự khỏi sau vài ngày đến vài tuần nhưng có thể để lại di chứng đau khớp kéo dài hàng tháng, thậm chí hàng năm. Hiện chưa có vaccine hoặc thuốc điều trị đặc hiệu, vì vậy biện pháp phòng bệnh quan trọng nhất là kiểm soát muỗi truyền bệnh và tránh bị muỗi đốt. 

Từ sau dịch Zika năm 2016, TP.HCM đã triển khai giám sát trọng điểm tại nhiều quận huyện và phối hợp cùng Viện Pasteur TP.HCM, đồng thời mở rộng theo dõi đến các tỉnh lân cận như Tây Ninh, Kiên Giang. Ngành y tế khuyến cáo người dân thường xuyên ngủ mùng, mặc quần áo dài tay, sử dụng kem chống muỗi, loại bỏ vật dụng chứa nước đọng, thay nước bình hoa và đậy kín dụng cụ chứa nước.

 Khi có biểu hiện sốt, đau khớp, phát ban… đặc biệt sau khi trở về từ vùng có dịch, cần đến cơ sở y tế để thăm khám và xét nghiệm kịp thời. Trong bối cảnh Chikungunya tiếp tục lan rộng toàn cầu, việc duy trì các biện pháp phòng chống muỗi vằn và nâng cao ý thức cộng đồng là yếu tố then chốt giúp TP.HCM chủ động ngăn chặn nguy cơ bùng phát dịch bệnh này.